#fea17 – Palmares

Precast in Buildings

In de categorie ‘Precast in Buildings’ beoordeelde de jury gebouwen die gedeeltelijk of volledig zijn opgetrokken in prefab beton of waarbij gebruik gemaakt werd van een significant aandeel aan prefab betonelementen.

Winnaar – Woods Leuven

Architect: Crepain Binst Architecture nv
Fabrikant: Verheyen Betonproducten nv
Aannemer: Dyls Construct bvba
Studiebureau: Arcade Ingenieursbureau nv
Opdrachtgever: Dyls Construct bvba

Dit groen getinte gebouw is een markante verschijning aan de rand van het nieuwe park Belle Vue, langs de spoorweg aan het station van Leuven. Het vormt het eindpunt van de stedenbouwkundige ontwikkeling Kop van Kessel-Lo. Door zijn schaal en vorm fungeert het gebouw als baken, het markeert de groene parkstrip en vormt tegelijk een contrapunt voor de toren van het tegenoverliggende Provinciehuis.

Alle zichtbare gevelelementen zijn in hetzelfde groen gezuurd beton uitgevoerd, van panelen over dagkanten tot dorpels en druiplijsten. Het gebruik van de dikte van het materiaal creëert niet alleen diepte in de gevel, maar lost ook op een logische manier het probleem van brandoverslag op. Bijzonder is dat de gevelpanelen niet aan de achterliggende structuur opgehangen werden, maar volledig zelfdragend zijn. De bevestigingen aan de achterliggende structuur blijven beperkt tot horizontale verankeringen die het uitknikken van de elementen beletten. Daardoor was het mogelijk grote elementen te creëren, die de montagesnelheid gevoelig hebben opgedreven.

Nominatie – Cadiz Antwerpen

© Stijn Bollaert

Dit gemengde bouwblok zet de transformatie in van oude havenbuurt, tot hippe, nieuwe stadswijk. Het monolithische bouwvolume omvat private en sociale woningen, kantoren, een woonzorgcentrum, een supermarkt, horecazaken en winkelruimtes.

Van nabij, op straatniveau, word je aangetrokken tot de beglaasde gevelplint met winkels met daarboven een helderwitte sokkel. De dubbelhoge witte betonnen prefab gevelelementen schermen de achterliggende functies af van de straat en bieden tegelijkertijd transparantie door alternerende uitsparingen. Ze omringen het bouwblok en verbinden het tot een robuust geheel.

Vanop een grotere afstand manifesteert het ensemble van vier kloeke torens zich als een monumentaal geheel. De gevels worden gemarkeerd door continue uitpandige terrassen uit wit prefabbeton. De zorgvuldig gekozen geometrie van de prefab elementen geeft het gebouw een sierlijk karakter.   Door deze functionele ingreep beschikken de appartementen over ruime, royale buitenruimtes.

Architect: POLO Architects – META architectuurbureau bvba – Prefabrikanten: Loveld nv – Eurobeton nv – Aannemer: THV Kattendijk (BESIX-Vanhout) – Studiebureau: Stedec nv – Opdrachtgever: Cores Development nv – Builprom nv – Westhoek

Nominatie – Gebouw M voor Universiteit Antwerpen

© Filip Dujardin

Deze eenvoudige geometrische figuur resulteert in een sterk beeld, een opake doos verheven op pilotis. De betonnen gevelelementen strekken zich uit over drie bouwlagen en vormen door hun repetitie en ritmering een claustra voor de interieurs. De bijzondere vorm van deze gevelelementen zorgt, in combinatie met de diepe dagkanten, voor een uitzonderlijke contrastwerking onder invloed van zon- en daglicht. De gevel werd door de ontwerpers alzijdig toegepast, wat het autonome karakter van dit publieke gebouw versterkt.

De betonkolommen wegen ongeveer 4 ton per stuk en zijn opgebouwd uit een rood-bruin gepigmenteerd beton aangevuld met een granulaat ‘Rouge Royal’. Het concave deel van de prefab elementen werd uitgewassen, terwijl de rest gezuurd is.

Het gebouw toont een samenhang van technologie, functionaliteit en esthetiek. Het is een voorbeeld van een intelligente toepassing van geprefabriceerd beton met oog voor de specifieke eigenschappen van het materiaal, de productiemethode en de verwerking.

Architect: META Architectuurbureau bvba – Prefabrikant: Verheyen betonproducten nv – Aannemer: Strabag Belgium nv – Studiebureau: Tractebel – Opdrachtgever: Universiteit Antwerpen

Precast in Structures

In de categorie ‘Precast in Structures’ beoordeelde de jury bouwprojecten die ten dienste staan van de samenleving, waaronder bruggen, stadions, watertorens en gebouwen.  In deze categorie legt de jury het accent op de conceptuele en functionele aspecten van het project.

Winnaar – Clinique MontLegia Ans

Architect: AM Assar Architects cvba – Artau – Hoet+Minne
Prefabrikant : Ets. E. Ronveaux sa
Aannemer: AM BAM Galère – CFE – Cit Blaton – Moury
Studiebureau: Bureau d’études Greisch
Opdrachtgever: CHC – Centre Hospitalier Chrétien

Het Centre Hospitalier Chrétien (CHC) in Luik is een van de grootste ziekenhuizen in België en heeft alle faciliteiten om in de hedendaagse technische apparatuur van een ziekenhuis te voorzien. Het ziekenhuis omvat 720 conventionele ziekenhuisbedden en 120 bedden voor dagopnames. Het zal uiteindelijk een bezetting van meer dan 2000 personen hebben.

De ruwbouw van het complex, met een totale vloeroppervlakte van 100.000 m² en een voetafdruk van 34.000 m², bestaat vrijwel geheel uit prefab elementen. Daartoe werden in een periode van slechts één jaar 1.700 kolommen, 1.910 balken, 62.000 m² voorgespannen welfsels en 1.150 dragende gevelpanelen geproduceerd en geplaatst.

Het gebouw is ontworpen om te kunnen evolueren volgens eventuele uitbreidingen en wijzigingen op basis van de interieurinrichting. Het is tevens ook het eerste ziekenhuisproject dat rekening houdt met de nieuwe aardbevingsstandaard in België. De constructieve knooppunten zijn onderzocht om te weerstaan aan de gevolgen van een eventuele aardbeving.

Nominatie – Spoorbypass – Mechelen

De nieuwe ringspoorlijn rond de stad Mechelen, ook bypass genoemd, vormt het sluitstuk van het hogesnelheidsnet in België en omvat een aantal bijzondere kunstwerken.

Een eerste spoorwegbrug is geconcipieerd met 12 geprefabriceerde voorgespannen preflex-liggers van 42m.  De blikvanger is een tweede brug die gevormd wordt met 4 voorgespannen Z-vormige liggers van 43m lang, 2,85m hoog en 1m breed.  Er waren vier nachtelijke transporten, met een gewicht van 391 ton per transport, nodig om de 240 ton zware liggers op de bouwplaats te krijgen.

De Z-liggers werden op vraag van de opdrachtgever in een donkergrijze tint uitgevoerd met een beton C80/95.  Op de ondertand werden per twee liggers 37 geprefabriceerde voorgespannen U-bakken geplaatst om zo een vrij gabarit te vormen van 9,4 en 13,4 meter. 

Na de indienststelling zullen hogesnelheidstreinen er met een snelheid van 160 km/u kunnen rijden in plaats van de huidige 100 km/u. 

Prefabrikant: Ergon nv – Aannemer: THV CEI-De Meyer – Jan De Nul – Besix – Franki – Studiebureau: Tuc Rail sa
Opdrachtgever: Tuc Rail sa i.o.v. Infrabel

Nominatie – Sus Campiniae

Dit slachthuis is in België het grootste in zijn soort, met een dagelijkse capaciteit van 8000 handelingen. Het is voor het eerst in 25 jaar tijd dat een slachthuis van dit type werd gebouwd. De hoogste wereldwijde normen voor gebouwen voor de voedselindustrie zijn van toepassing. Elk detail voldoet aan de strengste voorschriften.  Het bouwteam greep de schaalgrootte en de complexiteit aan om een centraal BIM-model te hanteren.  Daardoor kon de afstemming van de prefab elementen van verschillende producenten vlot verlopen. Met de opdrachtgever was er via Open BIM een intensieve uitwisseling van bestanden, wat het proces van de erg ingewikkelde technische installatie faciliteerde. Dankzij de nieuwste versie van de BIM-software kon voor het eerst aan model-deling worden gedaan. In alle opzichten werd voor dit pilootproject een feilloos parcours gereden. Het complexe gebouw kon daardoor ook tijdig worden opgeleverd.

Architect: Bessels architekten & ingenieurs bv – Préfabricant : Ergon nv – Aannemer: B-Built bv – Studiebureau: Van de Laar bv – Opdrachtgerver: Sus Campiniae nv – Andere Partner: Schelfhout nv – Prefaco nv

Precast in Landscape

In de categorie ‘Precast in Landscape’ beoordeelde de jury projecten waarbij prefab beton gebruikt wordt voor de aankleding en inrichting van de private en publieke ruimte.  Het kan bijvoorbeeld gaan om de inrichting van een een plein, een weg, een park of een tuin.

Winnaar Speelplaats Sint-Leo Hemelsdaele (SLHD) Brugge

Architect: Architecten Peter Bovijn + Sophie Watelle
Prefabrikant: Stradus Infra nv
Aannemer: De Jonghe bvba
Opdrachtgever: Sint-Leo Hemelsdaele Brugge

Het project behelst in essentie twee delen: één lang deel is een zeer luie betonnen trap waar de helling zich langzaam als een rivier doorheen meandert, het andere deel is een verheven terras. Door het gebruik van prefab beton ontstaat een grote functie- en beeldmeerwaarde op één van de belangrijkste Belgische erfgoedplekken.

Qua look vormt prefab beton een moderne en frisse variant van het historisch granito. Door de sterkte-eigenschappen is de afwerking eveneens de dragende structuur.  Het project werd uitgedacht als een complexe, 7O meter lange puzzel van tientallen verschillende geprefabriceerde elementen: tegels, platen, balken en panelen. 

De zichtbare zijdes werden geslepen om de granulaten in hun kern bloot te leggen.  Om de gewenste ruwheid en slipweerstand te bekomen, werden deze vlakken gestraald.  De gebruikte granulaten en zandsoorten werden afgetoetst aan het historische granito om er perfect op aan te sluiten. 

Dit project kon niet anders dan in geprefabriceerd beton bedacht worden.

Nominatie – Fietstraattegel – Karnemelkstraat – Roeselare

In de Roeselaarse Karnemelkstraat zijn fietsers de baas en auto’s te gast. Dat je in een zogenaamde fietsstraat rijdt, merk je aan de fietsstraattegel.  

Deze grootformaat tegel is gegoten in gekleurd zelfverdichtend beton.  Het blauwe beton dat als achtergrondkleur dient, heeft, net als het witte en het rode beton die de tekening en de tekst weergeven, een dikte van ongeveer 15mm. De verschillende kleuren worden door een uitsparing van elkaar gescheiden.  Dit resulteert in een zeer hoge graad van detaillering en leesbaarheid alsook in een bijzondere duurzame signalisatie.  Het herschilderen van de signalisatie op de weg behoort daarmee tot het verleden.  Door de integratie van hijsvoorzieningen kunnen deze signalisatietegels van ruwweg twee vierkante meter bovendien zeer eenvoudig en snel geplaatst worden.

Dit project laat zien hoe het gebruik van prefab beton actief bijdraagt aan het verbeteren van de veiligheid en signalisatie op onze wegen.

Prefabrikant : Lithobeton nv – Aannemers: Pintelon – Vanhoutte bvba – Opdrachtgever: Stad Roeselare

Nominatie – Trappenpartij Inkomstplein Zoo Antwerpen

© Tom Fisscher

Het project behelst in essentie twee delen: één lang deel is een zeer luie betonnen trap waar de helling zich langzaam als een rivier doorheen meandert, het andere deel is een verheven terras. Door het gebruik van prefab beton ontstaat een grote functie- en beeldmeerwaarde op één van de belangrijkste Belgische erfgoedplekken.

Qua look vormt prefab beton een moderne en frisse variant van het historisch granito. Door de sterkte-eigenschappen is de afwerking eveneens de dragende structuur.  Het project werd uitgedacht als een complexe, 7O meter lange puzzel van tientallen verschillende geprefabriceerde elementen: tegels, platen, balken en panelen. 

De zichtbare zijdes werden geslepen om de granulaten in hun kern bloot te leggen.  Om de gewenste ruwheid en slipweerstand te bekomen, werden deze vlakken gestraald.  De gebruikte granulaten en zandsoorten werden afgetoetst aan het historische granito om er perfect op aan te sluiten. 

Dit project kon niet anders dan in geprefabriceerd beton bedacht worden.

Architect: Origin Architecture and Engineering bv cvba – Prefabrikant : Urbastyle nv – Aannemer: THV Monument – Goedleven – Opdrachtgever: KMDA (Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde Antwerpen)

Precast in Infrastructure

In de categorie ‘Precast in Infrastructure’ beoordeelde de jury infrastructuurprojecten waarbij prefabbeton op een belangrijke manier gebruikt werd. Deze categorie richt zich voornamelijk op ondergrondse projecten met een groot belang voor de samenleving. Het kan daarbij gaan om rioleringswerken, de realisatie van nutsvoorzieningen, opslag of behandeling van water, grond- en waterkering en dergelijke meer. In deze categorie ligt het accent op het ontwerp en de functionele aspecten.

Winnaar – Digue de Givet

Prefabrikant : VB Beton Belgium nv
Aannemer: Eiffage TP
Opdrachtgever: Commune de Givet
Andere partner: Reckli

In het Franse Givet werd een wandelweg naast de Maas gerealiseerd.  Geprefabriceerde betonnen keerwanden dienen er als praktische oplossing om een gelijk niveau voor de weg te realiseren, alsook een fundering voor de brug die wandelaars toegang verschaft tot de bossen van Givet.  De keerwanden hebben naast een grondkerende ook een waterkerende functie. 

Om de keerwanden het rustieke karakter te geven dat perfect past in de rustige en natuurlijke setting van de omgeving, zijn ze voorzien van een structuur: een horizontaal lopend metselwerkpatroon met natuurlijke rotsen van verschillende groottes. Het ongelijke oppervlak van de rotsen verlevendigt bovendien de façade.

Op een voor de vrachtwagen ontoegankelijke werf vormde het Belgische prefab beton de snelste, efficiëntste, goedkoopste en meest praktische oplossing voor de realisatie van de 350 meter lange muur.

Nominatie – Prefab beton voor ondergrondse hoogspanningsleidingen

Nabij Damme legt Elia een nieuwe ondergrondse 380-kV-verbinding aan.  12 kabels met een lengte van 10 kilometer worden gerealiseerd door stukken van 800 à 900 meter lang aan elkaar te verbinden. 

Op 11 plaatsen laten 6 geprefabriceerde inspectieputten toe deze verbindingen te beheren en te onderhouden.  Producent en kabelleveranciers slaagden erin het ontwerp van de putten te standaardiseren met respect voor de individuele accenten met betrekking tot aansluiting en aarding.

Geprefabriceerde funderingsvoeten, die samen met de put geplaatst worden, zorgen voor een belangrijke tijdswinst. 

Ook op het strand, waar de zeekabels straks verbonden worden met de landkabels, kon dankzij het gebruik van prefab beton de strakke planning gerespecteerd worden.  Hier werden 16 meter lange putten gerealiseerd door geprefabriceerde U-elementen van 2,00m lang, 4,30m breed en 2,65m hoog op een diepte van 4 meter aan elkaar te schroeven. 

Prefabrikant : O Beton nv – Aannemer: Van den Berg nv – Opdrachtgever: Elia – Andere Partner: Nexans – Silec Cable

Nominatie – Verbindingsriolering Lubbeek

Met de aanleg van een afvalwatercollector biedt Aquafin een oplossing voor de wateroverlast in Lubbeek.  Voor een belangrijk deel van het project werd gekozen voor microtunneling met betonnen boorbuizen.    

De meest in het oog springende doorpersing is deze met een lengte van 389 m en een inwendige diameter van 1200 mm.  De gekozen buizen werden vervaardigd door middel van het zogenaamde centrifugeren.  Een techniek die resulteert in buizen die zeer hoge drukkrachten kunnen opnemen, ook in bochten.  Een absolute noodzaak voor de realisatie van lange doorpersingen.

Twee tussendrukstations, hoog performante buizen die hydraulisch verlengd kunnen worden en op die manier de voorliggende buizen vooruitstuwen, werden in de streng ingebouwd opdat het volledige tracé als één enkele doorpersing uitgevoerd kon worden.

De gebundelde knowhow van aannemer en fabrikant heeft als resultaat een technisch hoogstandje waar milieu, omwonenden en bouwheer wel bij varen.

Architect: Ontwerpbureau Sweco Brussel – Prefabrikant : Tubobel nv – Aannemer: Doorpersingen in OA. door Smet-Tunnelling nv – Algemene aannemer: Heijmans Infra nv – Studiebureau : Sweco – Opdrachtgever: Aquafin nv

Outstanding Precast

Winnaar – Skywalk & Inkomgebouw Zoo Antwerpen

Architecten: 8 Office Architects – Fondu Landscape Architects
Prefabrikant: Decomo nv
Aannemer: Democo nv
Studiebureau: Arcade Groep
Opdrachtgever: KMDA (Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde van Antwerpen vzw)
Andere partners: Kuijpers Uitvoering & Advies B.V.

Het masterplan 2020 voor de volledige Zoo van Antwerpen voorziet in de realisatie van een hedendaags inkomgebouw. Het wandelpad op het dak van de nieuwbouw vormt de doorgang naar het zeeleeuwenverblijf, de zogenaamde skywalk.

Deze skywalk is ontworpen als een logische voortvloeiing van de oorspronkelijke ontwerpgrammatica van de ZOO. Dit ontwerp laat toe om te flaneren tussen de dierenperken, via een 225 meter lang kronkelend betonnen pad dat het parklandschap en de gebouwen verbindt. De belevingswaarde wordt extra verhoogd omdat dit pad met zijn constante helling de mogelijkheid biedt de tuin vanuit verschillende hoogtes te bewonderen. Deze skywalk laat qua programma verder ook toe om extra nuttige onderliggende ruimtes te benutten, en geeft een uitzicht op de historische gevel van de Elisabethzaal en op de eclectische gevel van het Centraal station van Antwerpen.

De nieuwbouw smelt samen met de reeds aanwezige materialen in de zoo. De groot-formaat-tegels zijn vervaardigd in uitgewassen beton, met een heel specifieke samenstelling: beige granulaten, toegevoegd aan een beton met witte bindingsmatrix. Op die manier sluiten deze tegels naadloos aan op de historische paden in het park.

De keuze van de materialen, uitgewassen beton met gebroken grind, zorgt er samen met de flauwe helling van ongeveer 4% voor dat het volledige looppad in alle weersomstandigheden vlot beloopbaar blijft en niet glad wordt.

De elementen bevinden zich in een groene omgeving en worden intensief belopen. Met de keuze voor architectonisch beton kiest de ZOO voor een duurzaam materiaal dat zich eenvoudig laat reinigen zonder speciale technieken of producten en dat bovendien geen fysische verandering ondergaat.  Het onderhoud van deze elementen betekent letterlijk dat ze er telkens weer ‘zo goed als nieuw’ uitzien.

Door het vervaardigen van de complexe, organische vormen in een gespecialiseerde fabrieksomgeving haalde DECOMO de complexiteit zoveel mogelijk weg van de werf en werd de foutenmarge tot een absoluut minimum herleid.  Door de doorgedreven prefabricatie kon het volledige project in slechts 10 maanden gerealiseerd worden.  

Nominatie – Betoncentrale Schelfhout

Deze nieuwe betoncentrale vervangt de verouderde betoncentrale en zal instaan voor de productie van stortklaar beton en silex. 10 vaste bunkers en 2 wisselbunkers laten toe om de ruime waaier aan silexafwerkingen te kunnen aanbieden. Door de installatie van een grotere betonmenger wordt de capaciteit verdrievoudigd.

Voor de bouw van de betoncentrale werd 120 m² breedplaten, 50 m³ betonnen kolommen en balken, 45 m³ volle wanden, 500 m² sandwichpanelen en 1 200 m² dubbele wanden in prefabbeton toegepast.  Voor het vullen van deze laatste werd gebruik gemaakt van een nieuw ontwikkelde vulklep. 

Deze innovatie bestaat uit een pompaansluiting met een afsluitbare klep die toelaat om dubbele wanden via de onderzijde feilloos te vullen met een aangepast betonmengsel. Het vullen met deze klep zorgt voor een aanzienlijke tijdswinst en een verlaagd veiligheidsrisico aangezien een stelling overbodig is en het werken op hoogte beperkt wordt.

Prefabrikant : Prefaco nv – Opdrachtgever: Schelfhout nv

Nominatie – Villa in Oosduinkerke

Deze vrijstaande woning, ontworpen door architecten Govaerts & Vanhoute, was initieel geconcipieerd als een realisatie met traditionele bouwmethoden. Op initiatief van de aannemer werd een alternatieve bouwmethodiek voorgesteld, met name een volledige prefabricatie van de betonelementen. Finaal werd deze methodiek weerhouden en is de woning gerealiseerd als een uniek voorbeeld van een doorgedreven prefabricatie.

Het volume bestaat uit 3 bouwschijven die tegenover elkaar horizontaal zijn verschoven, zodat er een spel van terrassen en luifels ontstaat. Het gelijkvloers is hierin geconcipieerd als grootste schijf, waarop een kleiner volume van de verdieping geplaatst is.

De woning werd volledig opgetrokken in licht grijze betonnen prefabelementen. Deze elementen zijn ontworpen als een U-vorm (vloerplaat met twee opstaande wanden) met een breedte van 3m, waarbij de hoogte van de zijmuren variabel is. Ze worden als een puzzel tegen elkaar geschoven, waardoor de gewenste binnen- en buitenruimtes ontstaan. Dit geheel wordt overal voldoende ingepakt met isolatiemateriaal, om koudebruggen te vermijden. De grijze betonvlakken worden gecombineerd met zwart aluminium schrijnwerk en klaar glas, als contrast met het grijze beton..

“De woning positioneert zich als een element in verhoudingen dankzij het spel van volumes, terrassen en luifels. De lichtgrijze kleur van het gebouw vormt een harmonie, eenvoud en rust binnen dit duingebied. Aan de tuinzijde van de woning zijn de gevels volledig opgetrokken in glas om maximale lichttoetreding te hebben in de woonvertrekken maar ook om een aangename visuele verbinding te maken tussen de woonruimtes en tuinzon.”

Architect: Goovaert & Vanhoutte Architects – Prefabrikant : Enjoy Concrete nv – Aannemer: Modulo Beton bvba – Studiebureau: Stedec nv – Opdrachtgever: Verkouille & Partners bvba